.RECENZJE · Wyd. Arkady

„Śmierć, bale i skandale. Arystokraci, kolekcjonerzy, skandaliści” Marek Gaworski

fot. Michalina Foremska

Autor: Marek Gaworski
Tytuł: Śmierć, bale i skandale. Arystokraci, kolekcjonerzy, skandaliści
Wydawnictwo: Arkady
Liczba stron: 352

Historia jako nauka nigdy nie była moim konikiem. W czasach szkolnych napawała mnie strachem przed mnogością dat i nazwisk, które trzeba było wykuć na blachę, by zaliczyć poszczególne etapy. A im bliżej współczesności, tym zagęszczenie kart z kalendarza i postaci, które winno się zapamiętać niebezpiecznie rosła tak jak moja niechęć do tego przedmiotu. Nie bez znaczenia byli też nauczyciele, którzy prowadzili zwyczajnie nudne zajęcia. Bo nie oszukujmy się, nauczycieli historii, którzy z pasją prowadzą swoje lekcje ze świecą szukać.

Jednak inaczej ma się moje upodobanie do przeróżnych smaczków i ploteczek, które sale lekcyjne omijają. O kochankach, miłostkach wielkich władców i przedstawicieli znanych rodów oraz skandalach, jakich byli bohaterami w swoich czasach, raczej się nie opowiada. Toteż docierają do nich tylko ci, którzy trafili na nie przez przypadek lub… intensywnie ich poszukiwali.

Książka Marka Gaworskiego Śmierć, bale i skandale. Arystokraci, kolekcjonerzy, skandaliści pojawiła się na mojej czytelniczej ścieżce zupełnie niespodziewanie. Początkowo nawet nie rozważałam jej lektury, ale coś mnie w końcu tknęło, by zgłębić, cóż takiego zaprzątało opinię publiczną kilka wieków temu i czym mogli się pochwalić (chociaż może to złe słowo) ówcześni celebryci! Szczerze powiedziawszy, tudzież napisawszy, skandaliści tamtych czasów przebijali swoimi postępkami tych nam współczesnych. I to o całe lata świetlne!

Zacznijmy jednak o strony „technicznej”, która prezentuje się w ten sposób, że publikacja ta podzielona jest na czternaście „rozdziałów”, w których Marek Gaworski opowiada o różnych wydarzeniach towarzyskich i tych mniej towarzyskich też, które wzbudzały szok i niedowierzanie, w czasach, gdy ich bohaterowie byli całkowicie żywi i pełni werwy, by owe czyny popełniać! I czyta się te opowieści bardzo przyjemnie i z zainteresowaniem przewraca się kolejne strony, by poznać finał danej „sprawy”. I takie odczucia dotyczą większości poruszonych przez autora skandali i historii, bo oczywiście nie wszystkie czytałam z zapartym tchem. Niemniej są to nieliczne wyjątki. Jednak dwie sprawy szczególnie wzbudziły moje zainteresowanie, a mianowicie ta, w której Marek Gaworski opowiada o Janie Władysławie hrabim Zamoyskim i jego burzliwym małżeństwie i jego następstwach oraz historia Anny Orzelskiej córki Augusta II Mocnego. Przyznam szczerze, że oba „przypadki” to świetny materiał na adaptacje filmowe. Współczesna publika szalałaby równie mocno, co ta sprzed kilku wieków. 😉

Co ciekawie w dobie internetu, kiedy to informacje pędzą przez świat z prędkością światła i obiegają go w ułamki sekund, wzbudzając w ludiach różne emocje, w zależności od tego, o czym mówią, to kilka wieków temu, pomimo braku internetu te „najsmaczniejsze” informacje lotem błyskawicy docierały do różnych zakątków kraju i świata. Coś niesamowitego! Zwłaszcza gdy zestawi się ów przeszłość z teraźniejszością, kiedy to zarzuca się wielu „gwiazdom”, bogaczom i celebrytom rozwiązłość, niestałość w uczuciach i załatwianie przeróżnych spraw przez alkowę, ale wtedy…?! Wtedy to były spektakularne wydarzenia, które często gęsto były tajemnicami poliszynela, które ni mniej, ni więcej potrafiły dotrzeć aż do Australii i wzbudzać nie mniejsze… poruszenie!

Jednak nie tylko romanse znaczą strony książki Marka Gaworskiego. Bo choć są one istotnym elementem wielu historii, to wiele miejsca w tej publikacji poświęcone jest przeróżnym kolekcjom, jakie zdobiły wnętrza dworów i zamków najwybitniejszych rodów ówczesnego świata. Niektóre budowle i kolekcje obrazów, zbroi, rzeźb itd. można podziwiać w przeróżnych muzeach, jak np. Muzeum Czartoryskich w Puławach, czy Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. Inne albo zostały zniszczone i rozkradzione, albo pozostawione biegowi czasu niszczały, by w końcu nie przetrwać do dni nam współczesnych.

Śmierć, bale i skandale. Arystokraci, kolekcjonerzy, skandaliści Marka Gaworskiego to zbiór historii o śmietance towarzyskiej XVIII i XIX, o której członkach rozprawiano na całym świecie, a którzy zapisali się na kartach historii nie tylko jako wielcy wodzowie, politycy, czy władcy, a w bardziej „wyrafinowany sposób”. To też historie o wielkich zbiorach sztuki, które ówcześnie były świadectwem statusu ich właścicieli. Marek Gaworski zebrał w tej książka kilkanaście ciekawych opowieści, w które wplótł też cytaty z prywatnych korespondencji, czy ówczesnej pracy, które dodają smaczku niejednej historii. Lektura tej publikacji przypadnie więc do gustu każdemu, kto lubuje się w historii i niestraszne mu większe i mniejsze skandale z udziałem takich nazwisk jak chociażby Zamoyscy, czy Sułkowscy.

Dodaj komentarz